انگیزه های گردشگران خارجی جهت سفر به شهر اصفهان
انگیزه های گردشگران خارجی جهت سفر به شهر اصفهان
امتیاز کاربران
از لحاظ قـدمت ، گـردشگری پدیده‌ای کهن بوده که بر پایه حرکت و جابه جایی انسان استوار و در عین حال سرشت آدمی نیز با سفر و آشنایی با زمینه‌های مختلف مکان‌هایی غیر از محل اقامت او عجین شده است .
از نـظر اهمیت اقتصادی نیز گردشگری در اقتصاد جهانی از اهمیت بالایی برخوردار است و یکی از منابع مهم درآمدهای ارزی هم برای جوامع پیشرفته و همچنین برای کشورهای در حال توسعه است. به طوری که بخش بزرگی از بـرنامه ریـزی‌ها و سرمایه گذاری‌ها را در جهان فعلی به خود اختصاص داده است. با رشد و توسعه این صنعت بالطبع مباحث تجارت و رقابت در آن نیز گسترش یافته است.
بنابر آمار سازمان جهانی گردشگری در سال 2008 تعداد گردشگران در سـراسر جـهان بالغ بر 992 میلیون نفر و درآمد حاصل از جریان گردشگری 994 میلیارد دلار بوده است که این مبلغ حدود 30 درصد کل صادرات خدمات در جهان را تشکیل می‌دهد
هنگامی که در مورد مقوله گردشگری بحث می‌شود، نخستین سوالی که به ذهن برنامه ریزان صنعت گردشگری، سیاستگذاران، محققان و مـتخصصان بـازاریابی گردشگری خطور می‌کند این است که چرا مردم سفر می‌کنند. مردم کدام مقاصد گردگشگری را انتخاب می‌کنند و انگیزه و دلیلشان برای این انتخاب چیست (ایزوآهولا، 1989: 10). از سوی دیگر مطالعه دلایل و انگیزه‌های سـفر مـی‌تواند موجب ایجاد یک شناخت کلی از گردشگری به عنوان یک پدیده روانشناختی و اجتماعی شده و از سوی دیگر راهنمایی‌های ارزنده‌ای برای مدیران و متخصصان بازاریابی گردشگری داشته باشد. همانگونه که قبلا هم اشـاره شـد انـگیزه‌های سفر به مجموعه‌ای از عوامل و نـیازها در مـورد فـعالیت‌های مربوط به گردشگری و مسافرت در افراد اشاره دارد. به عبارت دیگر می‌توان انگیزه سفر را به عنوان نیازهای روانشناختی تعریف کرد که که نـقش مـهمی را در احـساس نیاز عدم تعادل روانی در فرد ایجاد می‌کند کـه ایـن عدم تعادل می‌تواند از طریق تجربه یک سفر برطرف شود (کیم و دیگران، 2000). از این رو انگیزه‌های سفر آن دسته از ویژگی‌های افراد هستند کـه انـتخاب یـک مقصد گردشگری را تحت تاثیر قرار می‌دهند
این عوامل شدیدا غـیر ملموس هستند و موجب ترغیب افراد به سفر برای کاهش احساس نیاز در درون فرد می‌شوند. گردشگران دارای انگیزه‌های گوناگونی هـستند کـه بـه طور کلی، می‌توان آنها را به چهار گروه تقسیم کرد که عـبارتند از انـگیزه‌های فیزیکی مانند استراحت، انگیزه‌های فرهنگی مانند یادگیری در مورد مناطق جدید و کشف نشده، انگیزه‌های بین شخصی مـانند آشـنایی بـا افراد جدید و اجتماعی شدن و در نهایت، انگیزه‌های پرستیژ مانند غزت نفس و خود شـکوفایی
تایج حـاصل از تـحلیل عاملی اکتشافی نشان می‌دهد که افراد زیادی به با انگیزه‌های مشاهده مکان‌های قدیمی، مشاهده موزه‌ها، مشاهده جذابیت‌های فرهنگی و تاریخی، مشاده و یادگیری در مورد مکان‌های جدید و بسط دانش شخصی به شـهر اصـفهان سفر کرده‌اند .
از طرف دیگر بررسی نمونه‌اماری نشان دهد که 175 نفر از پاسخ دهندگان انگیزه فرهنگی شان برای سفر به ایران بیش از سطح متوسط بـوده و حـدود 25 نفر از اعضای نمونه سطح انگیزش فرهنگی کمتر از متوسط را دارا بوده‌اند. درصد فراوانی‌های پاسخ دهندگان نشان می‌دهد که 40 درصد از حجم نمونه دارای انگیزه بهداشتی بالاتر از سطح متوسط برای سفر به ایران داشته نـد. 5/15درصـد از افراد نـمونه دلیل اجبار بالاتر از سطح متوسط را دارا بوده‌اند. 60 درصد از اعضای نمونه دارای انگیزه خرید پایین تر از متوسط برای سـفر به ایران بوده و 40 درصد بالاتر از سطح متوسط بوده‌اند. 41درصد از اعضای نـمونه آمـاری سـطح انگیزه ماجراجویی شان برای سفر به ایران بالاتر از میزان متوسط و 59 درصد کمتر از متوسط است.
در این مـقاله بـه شناخت و تجزیه و تحلیل انگیزه‌های سفر گردشگران خارجی جهت سفر به شهر اصفهان پرداخـته شـد. جـامعه آماری پژوهش شامل گردشگران خارجی سفر کرده به شهر اصفهان بوده که در ماه‌های فروردین و اردیـبهشت سال 1390 به این شهر سفر کرده‌اند. از این جامعه نمونه‌ای به حجم 200 نفر از گـردشگران خارجی به روش نمونه گـیری در دسـترس انتخاب شد. گردآوری داده‌ها به روش پرسشنامه‌ای بوده است. تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون نیکویی برازش برای تحلیل داده‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی شش انگیزه سفر برای گـردشگران خارجی سفر کرده به شهر اصفهان مشخص کرده است.
این انگیزه‌ها عبارتند از انگیزه‌های فرهنگی، دلیل اجبار، بهداشتی، خرید، ماجراجویی و استراحت. البته باید توجه داشت که گردشگر هر مقصد گردشگری را با تـوجه بـه داشته‌های همان مقصد انتخاب می کند و همان داشته‌ها مبنای انگیزه‌های او است. برای مثال انگیزه گردشگری که سواحل نیس کشور فرانسه را انتخاب می کند، ممکن است استفاده از سواحل و فعالیت‌های فیزیکی مـرتبط بـا آن باشد. بنابراین نمی توان نتایج پژوهش‌هایی که در مقاصد گردشگری متفاوت در خصوص انگیزه‌های سفر انجام می شود را با هم مقایسه کرد. در صورتی که انگیزه گردشگران دو مقصد متفاوت یکسان باشد مـی تـوان چنین احتمالی را در نظر گرفت که آن دو مقصد از نظر داشته‌ها مشابه هستند. بنابراین، مناسب است مطالعاتی که در یک مقصد انجام گرفته با هم مقایسه شوند شاید در طی زمان تحولاتی که در زیـر سـاخت‌ها و امـکانات آن مقصد ایجاد شده گردشگران بـا انـگیزه‌های مـتفاوت را به خود جذب کرده است. نتایج پژوهش در مورد رابطه بین متغیرهای جمعیت شناختی با انگیزه‌های سفر نشان می‌دهد نشان داد که
مـیان مـلیت‌های مـختلف سطح انگیزه سلامتی برای سفر به ایران مـتفاوت اسـت و کمترین میانگین نمرات انگیزه بهداشتی برای سفر به ایران متعلق به گردشگران ژاپنی، کلمبیایی و کره‌ای بوده است و گردشگران تـرکیه‌ای و اتـریشی بـیشترین انگیزه بهداشتی میان ملیت‌های مختلف برای سفر به ایران دارا بـوده‌اند. از این رو توصیه می‌شود برای جذب گردشگران ترکیه‌ای و اتریشی بر استانداردهای بهداشتی بیشتر تاکید شود. همچنین زنان انگیزه فـرهنگی قـوی تـری نسبت به مردان داشته‌اند. مردان نسبت به زنان بیشتر دلیل اجـبار را بـرای سفر به ایران مطرح کرده‌اند. از نظر انگیزه ماجراجویی نیز مردان نسبت به زنان بیشتر دارای این نـوع انـگیزه هـستند. از این رو توصیه می‌شود برای جذب گردشگران با انگیزه‌های ماجراجویی بیشتر تبلیغات بـرای مـردها صـورت گیرد. از نظر انگیز ه‌های فرهنگی، اجبار و استراحت میان گردشگران مجرد و متاهل تفاوت معنی داری وجـود داشـت. مـجردها نسبت به متاهل‌ها از انگیزه بیشتری به منظور بازدید از آثار فرهنگی برخوردار بوده‌اند. انگیزه سـفر نـاشی از اجبار برای متاهلان بیشتر از مجردان است. همچنین متاهلان بیشتر از مجردان با انگیزه اسـتراحت را بـرای سـفر به ایران مطرح کرده‌اند. از نظر تحصیلات افراد با تحصیلات متوسطه بیشترین انگیزه فرهنگی را دارنـد و پسـ از آن گردشگران دارای تحصیلات تکمیلی است.
افرادی که زمان اقامت آنها بین 3 تا 7 روز است بـیشترین انـگیزه نـاشی از اجبار را میان سه گروه دیگر دارند و پس از آن افرادی با دوره اقامت بیش از یک ماه قـرار دارنـد. گردشگران با مدت اقامت بین 3 تا 7 روز و 14 تا 28 روز بیشترین میانگین نمرات انگیزه اسـتراحت مـیان گـروه‌ها را دارا هستند.
گردشگران با مدت اقامت بین 3 تا 7 روز بیشترین انگیزه خرید را میان گروه‌های دیگر دارند و گـردشگرانی کـه مـدت اقامت آنها بیش از یک ماه است بیشترین انگیزه‌های مربوط به ماجراجویی را دارنـد. از ایـن رو توصیه می‌شود برای بازاریابی و ارائه خدمات مناسب به هر یک از گروه‌های گردشگران با انگیزه‌های متفاوت بـه ایـن بازه‌های زمانی توجه شود برای نمونه برای تورهای با انگیزه ماجراجویی بـازه زمـانی یک ماه و بیشتر مدنظر قرار گیرد.