نوروز، روز بی پلیدی، روز نیکی ها و روشنی
نوروز، روز بی پلیدی، روز نیکی ها و روشنی
امتیاز کاربران
گرچه درباره نوروز،چگونگی پیـدایش و تـکامل آن،کـتاب‌ها و مقالات متعددی نگاشته شده، اما هنوز هم سخنان ناگفته و نکات تازه فراوانی در رابطه با ایـن آئین کهن وجود دارد،مثلا ای بسا که نسل حاضر نداند روزگاری در امپراتوری رم هـم نوروز جشن گرفته مـی‌شد.یـا چون فلان پادشاه یا رئیس‌جمهور در روز نوروز در گذشته یا کشته شده،به جای عزاداری برای مرگش مراسم شادمانی ترتیب داده‌اند.
نوروز در فرهنگ جهانی چنان تأثیر ژرفی دارد که مشهورترین قیصر آلمان از این‌که در ایـام نوروز به دنیا آمده است، به خود مباهات می‌کرد.
همگان و از جمله پژوهشگران ایـن واقـعیت را قبول دارند که نوروز، قدیمی‌ترین آیین ملی در جهان است و هر سال شکوه و عظمت بیشتری نیز پیدا می‌کند.این روز ملی که یکی از عوامل عمده تداوم فرهنگ ایرانی و آین‌های جنوبی (آریاهائی کـه بـه ایران کوچیدند)است،هر سال از سوی ساکنان در سراسر سرزمین‌هائی که امپراتوری قدیم ایران را شامل می‌شود،از جمله افغانها، تاجیکها،مردم آسیای میانه و قفقاز، کردها،گروهی از هندیان و پاکستانی‌ها جشن گرفته مـی‌شود و آیـین برگزاری آن با سه هزار سال پیش تفاوت زیادی ندارد.بنابراین،عامل وحدت فرهنگی قوم ایرانی است و ایرانی تبارها آن را در هر نقطه از جهان که باشند یکسان برگزار میکنند. در میان فاتحان،تـنها اسـکندر مـقدونی بود که پس از مشاهده نـقش کـنده‌کاری سـران ممالک که به (به تصویر صفحه مراجعه شود)
مناسبت نوروز برای داریوش،شاه ایران هدیه آورده بودند،تلاش کرد آیین نوروز را بـر هـم زنـد و از فرط خشم دستور داد که تخت جمشید را هم آتـش زدنـد.
مراسم نوروز در دوران اسلامی هم به همان صورت باستانی آن برگزار می‌شد و از طریق مسلمانان تا اسپانیا(اندلس)گسترش یافت.
روایت اسـت کـه خـلیفه عباسی هزاران سکه نقره که یک طرف آنها را رنگ زدهـ بود،در مراسم نوروز سال 211 خورشیدی در شهر بغداد به مقامات کشوری و لشکری و بزرگان هدیه داد و به آنها گفت که سـال آیـنده، کـسی سکه دریافت خواهد کرد که سکه‌های امسال را با خود بیاورد و بـه او نـشان بدهد. به دستور وی،همان روز در شهر«جار» زدند که هرکس را که سکه نقره رنگ کرده به مـعامله بـگذارد دسـتگیر کنند و جایزه بگیرند و به این ترتیب،علت رنگ شدن سکه‌ها،که قـصد خـلیفه بـر آگاهی یافتن از میزان تعهد اطرافیانش به نیاز خود بود، معلوم شد.
نوروز نه‌تنها در ایـران و کـشورهای اطـراف آن،از 3 هزار سال پیش به عنوان روز ملی به رسمیت شناخته شده،بلکه در بسیاری از کشورهای جـهان آن را روز مـلی ایرانیان و ایرانی‌تبارها اعلام کرده‌اند.
نوروز-آغاز بهار و برابر شدن روز و شب و شروع مجدد درخـشش خـورشید- را بـه جمشید،شاه افسانه‌ای ایران نسبت می‌دهند.طبق روایات،یکی از روزهای آغاز بهار که جـمشید در آذربـایجان...از خانه بیرون آمد،تحت تأثیر آفتاب درخشان و رو به سرسبزی گذاردن زمین و طراوت و خـرمی و اعـتدال هـوا قرار گرفت و آن را نوروز-روز صفا و تجدید حیات،نابودی پلیدیها و پاک شدن روان از بدی‌ها و روز سپاسگزاری از خداوند بزرگ و دانـا-نـامید و دستور داد که هر سال طی آیین ویژه‌ای برگزار شود.طبری،بیرونی و فـردوسی ایـن روایـات را تایید کرده‌اند.
کوروش بزرگ،مؤسس امپراتوری ایران،شش سال پس از اعلام ایجاد این امپراتوری، نـوروز را بـا دیـدار با سران ارتش و کشور جشن گرفت و از آن زمان (سال 534 پیش از میلاد)که 2535 سـال مـی‌گذرد این مراسم تقریبا به همین صورت رسمی و عمومی در حضور رئیس کشور برگزار می‌شود و او در این مراسم، ضـمن سـپاسگزاری از عنایت خداوند،نظریاتش درباره سالی که گذشت و برنامه‌های خویش را برای سالی کـه در پیـش است،بیان می‌دارد تا نصب العین قـرار گـیرد.
کـوروش در مراسم آن‌روز دستور داد که به هزینه ایـران،بـندر صیدار(در لبنان)را که ویران شده بود،بازسازی کند.وی در این مراسم گفت که جـلب رضـای خاطر سالخوردگان،روان انسان را پاک و آرام می‌کند و نـوروز،روز مـناسبی است بـرای دیـدار سـالخوردگان و ادای احترام به آنان و بوسیدن دستشان کـه عـلامت نهایت احترام است و این شکوه تا به امروز ادامه یافته است و چـون در اعـماق قلب و ذهن ایرانیان قرار گرفته و بـه اصطلاح توده‌ای شده،جـاویدان بـاقی مانده و خواهد ماند.
کوروش سـپس دسـتور داد که نظامیان رقص با شمشیر را انجام دهند.
داریوش دوم در نوروز سال 416 پیش از مـیلاد بـه کسانی که به مناسبت ایـن روز مـلی بـه دیدار او رفته بـودند،سـکه‌های جدید طلا داد.سکه‌زنی در ایـران از زمـان داریوش اول آغاز شده بود که به آنها داریک یا دریک می‌گفتند.داریوش دوم به خـاطر (بـه تصویر صفحه مراجعه شود)
مراسم چـهارشنبه‌سوری در گـذشته نیز تـوام بـا آتـش‌افروزی و آتش‌بازی بوده است.ایـن نقاشی که بوسیله یک نقاش گمنام اروپائی کشیده شده،آتش‌بازی مردم اردبیل در حدود دو نیم قرن قـبل نـشان می‌دهد
نوروز،دستور داده بود سکه تـازه ضـرب کـنند.یـک روی ایـن سکه‌ها-که نـمونه‌هایی از آن تـا به امروز باقی مانده است-یک سرباز ایرانی را در حال تیراندازی با کمان نشان می‌دهد.در آن سـال، نادر،با وجود پیروزی قطعی،صبر کرد تـا نـوروز فـرا رسـد و در ایـن روز وارد دهـلی شود تا بتواند اسیران را ببخشد
تطبیق و احتساب تقویم‌ها،نوروز مصادف با 21 مارس بود.(نورز ما مصادف است با یکی از 3 روز تقویم میلادی 20،21 و 22 مارس)
تا زمان روی کار آمدن اردشـیر ساسانی،پنج روز اول سال را روزهای روح ابدی،شادی و پاکی‌ها می‌دانستند و روز 13 فروردین(تلفظ:فرورتیشن Farvartishn)را روز نحس می‌خواندند که مردم با رفتن به دشت و صحرا باید از این نحوست بگریزند.ولی از زمان اردشیر بابکان که یـک روحـانی‌زاده بود،به خواست «تنسر Tansar »موبد موبدان وقت،روز ششم فروردین را که مصادف با زادروز زرتشت بود،بر پنج روز اول اضافه کردند و چون ایرانیان از قدیم رقم«هفت»را خوش‌یمن می‌دانند،مراسم نوروزی هفت‌روزه شـد.شـاهان ساسانی به دولت روم قبولاندند که«نوروز»را جشن بگیرد و رومیان آن را Lupercal نامیدند.در طول حکومت ساسانیان اهمیت نوروز افزایش یافت و نه‌تنها یک مراسم ملی-مذهبی بـود،بـلکه به صورت ایام تمیز کـردن مـحیط زیست،پوشیدن لباس نو، تمیز کردن بدن،استغفار از گناهان،دلجویی از پیران،تجدید دوستی،استحکام هرچه بیشتر روابطاعضای خانواده و بیرون کردن افکار بد و پلیدیها از روح و روان نـیز درآمـد و به تدریج اعلام شـد کـه هدف جمشید از اعلام نوروز به عنوان یک روز ملی،برقراری عدالت،نظم،انساندوستی، برادری و پاکدامنی(Virtue)بوده است و باید تحقق یابد.بنابراین در طول زمان بر تشریفات آن اضافه شد،از جمله روشن کردن آتـش در پشـت‌بام برای سوزاندن پلیدیها که اینک به روشن کردن شمع سر سفره هفت‌سین بدل شده و یا سبزه‌کاری که به سبز کردن پشت کوزه مبدل شده است.
روز ضد تبعیض نژادی!
امیر اسـماعیل سـامانی و دودمان او کـه به تجدید حیات فرهنگ ایران کمک فراوان کردند،در سال میلادی از ریاضی دانهای ایران خواست که تقویم ساسانی را دوبـاره‌نویسی کنند تا «نوروز»در ساعت درست و هنگام عبور خورشید از استوا آغاز شـود،ولی ایـن آرزو سـالها بعد توسط عمر خیام تحقق یافت و تقویم خورشیدی تهیه شد که اینک از آن استفاده می‌شود و مبدأ آن هجرت حـضرت مـحمد(ص)است
مردآویز زیاری از مردم مازندران که بر قسمت بزرگی از ایران حکومت می‌کرد و اصـفهان را پایـتخت خـود قرار داده بود،تصمیم به احیای مراسم روزهای ملی ایران،به همان صورتی که در عهد سـاسانیان برگزار می‌شد، گرفت،از جمله نوروز،مهرگان،سده و چهارشنبه‌سوری(آخرین چهارشنبه ماه اسفند)و در ایـن زمینه به قدری حـساسیت و سـختگیری از خود نشان داد که پیش از برگزاری مراسم نوروز در سال 934 میلادی، نوکران خارجیش او را در حمام اصفهان کشتند. مردآویز-که یک مسلمان بود-برگزاری مراسم ملی را که ریشه در تاریخ دارند،مغایر تعالیم اسلامی نمی‌دانست،باوجوداین،علاوه بر هدف‌های سابق،نوروز را روز ضدیت با هر گونه تبعیض(نژادی)هم اعلام کرد و دلیـل آنـ این بود که ساسانیان در اواخر کار خود میان مردم تبعیض قائل می‌شدند
به این دلیـل که راجیو گاندی در نوروز کشته شد، هندیان او را انسانی پاکدل خواندند که در روز«بی‌پلیدی» درگذشت
شاه عباس نوروز را در سال میلادی 1597 در عمارت نقش جهان اصفهان برگزار کرد و در همانجا در نطقی در برابر مقامات کشوری و نمایندگان دولتـهای خـارجی اعلام کرد که اصفهان پایتخت همیشگی ایران خواهد بود و تصمیم دارد آن را به صورت بهترین و زیباترین و امن‌ترین شهر جهان درآورد و همان لحظه دستور ساختن محله عباس‌آباد را در اصفهان صادر کرد.شاه عباس روز اول اکـتبر (مـهرماه)1588 میلادی شاه ایران شده بود.
نادرشاه علاقه فراوان به نوروز و آیین‌های آن داشت.وی سکه خود معروف به سکه نادری را در مراسم نوروز در سال 1735 میلادی با اهدای قطعاتی از آن به افسران ارشد و مـنشی‌های خـود بـه جریان گذارد.در یک طرف ایـن سـکه نـقش شده بود «الخیر فیماوقع»و در سوی دیگر«نادر ایران زمین».همچنین نادر پس از پیروزی در جنگ کرنال و تسلیم شدن محمدشاه امپراتور هند،چند روز صـبر کـرد تـا در روز نوروز(در سال 1739،نوروز مصادف با 20 مارس بود)وارد شـهر دهـلی شود و به مناسبت نوروز،اسیران را ببخشد و هدیه و انعام بدهد.
در تاریخ هند آمده است که محمد بن تقلق،شاه قـسمت‌های شـمالی هـند از جمله دهلی در 20 مارس سال میلادی 1351(نوروز ایرانی)درگذشت و بزرگان هـند به جای عزاداری به شادی پرداختند و گفتند که مرگ سلطان در نوروز که روزی است بدون آلودگی،نشانه نیکوکاری اوسـت و بـه بـهشت خواهد رفت.
شش قرن بعد که راجیو گاندی نوه نهرو و پسـر ایـندیرا در 21 مارس سال 1991(نوروز)در جریان مبارزات انتخاباتی بر اثر انفجار بمب درگذشت،همین حرف را زدند و او را خوش‌طینت خـواندند کـه روز نـوروز از این جهان رفته بود.وی پسر پیروز گاندی از پارسیان هند بود.ویـلهلم اول قـیصر آلمـان که علاقه شدید به خواندن تاریخ آرین‌ها داشت از این‌که در«نوروز»22)مارس سال(1797 به دنـیا آمـده بـود،مباهات می‌کرد.در زمان او بود که آلمان به وحدت رسید.وی 91 سال عمر کرد.تا (بـه تـصویر صفحه مراجعه شود)
نادر با وجود پیروزی قطعی بر پادشاه هند وارد شهر دهـلی نـشد.او صـبر کرد تا عید نوروز فرا برسد و به شهر فتح‌شده قدم بگذارد
همین اواخر مـی‌گفتند پسـری که در ساعات تحویل سال به دنیا آید باید به مدرسه علوم مذهبی رود و روحـانی شـود.
مـراسم لحظه تحویل سال از جمله سفره هفت سین از پدیده‌های قرون اخیر است،ولی دید و بازدید و تمیزکاری و عـیدی دادن رسـم هزاران ساله نوروزی است.در حال حاضر،خانواده‌ها در لحظه تحویل سال در یک جـا جـمع مـی‌شوند، سر سفره هفت سین(سیب،سرکه،سمنو، سماق،سنجد،سبزه و سنبل و تخم‌مرغ رنگ کرده)مـی‌نشینند،یـک سـاعت دوزنگه هم در آنجا می‌گذارند و در کنار آن آئینه و قرآن قرار می‌دهند و به رادیو گـوش مـی‌کنند تا تحویل سال را اعلام کند و سپس یکدیگر را در آغوش می‌گیرند و می‌بوسند و به خوردن ماهی‌پلو و سبزی و آش رشـته مـی‌پردازند و این در حالی است که لباس نو پوشیده‌اند و خانه تمیز است و احیانا دکـوراسیون آن هـم عوض شده است.در سر سفره هم شـمع روشـن مـی‌کنند که پلیدیها را بزداید.رسم شده که تـا پایـان دوازدهم فروردین می‌شود به دیدو بازدیدها ادامه داد
رزرو اسکان ، نوروز امسال نیز پذیرای گردشگران عزیزی است که اصفهان را برای گذران تعطیلات انتخاب میکنند. برای اقامت در ایام نوروز در این شهر زیبا و برای اجاره آپارتمان مبله در اصفهان با امکانات کامل با ما تماس بگیرید و اسکانی آسوده داشته باشید.